- "Amarcord" pokazuje zasadnicze cechy włoskiego charakteru narodowego – wieczną niedojrzałość psychiczną, intelektualną i emocjonalną;
- Jest filmem bez fabuły i głównego bohatera. To zbiór epizodów rozgrywanych na dwóch planach: realistycznym i mitycznym, historycznym i pozaczasowym;
- Jest wizerunkiem pewnej społeczności. Opowiada o małym mieście nad morzem, o życiu, które toczy się ospale pośród zmieniających się pór roku. Jest też filmem o cykliczności czasu, o wiecznej powtarzalności jako zasadzie kosmicznej;
- Życie prowincji szczególnie mocno wiąże się z tradycją i naturą. Nawet jedzenie i seks zachowują rytualny charakter;
- Czas jest uwięziony w powtarzalności pór roku, sytuacji i gestów. Prowincja nie sprzyja dojrzałości. Ludzie starzeją się nie przekraczając progu dorosłości;
- Stosunek Felliniego do prowincji dzieciństwa i młodości jest dwuznaczny. Fellini ośmiesza zbiorowe rytuały, obnaża ich pustkę, jednocześnie nie potrafi ukryć nostalgii (zbiorowe rytuały integrują mieszkańców, stwarzają złudzenie uczestniczenia w czymś ważnym, niezwykłym);
- Film zaczyna się i kończy dwoma obrzędami, z natury radosnymi. W „Amarcordzie” są one spowite smutkiem i melancholią. Palenie jędzy-zimy rozgrywa się wśród ciemności. Fellini demonstruje negatywne cechy swoich bohaterów. Pataca znęca się nad miejscowym głupcem Giudizio. Titta i jego koledzy dokuczają niewidomemu akordeoniście. Oliva na złość rodzicom rzuca w ogień wyniesione z domu krzesło. Wesele Gradiski odbywa się w pustej, płaskiej przestrzeni, poza miasteczkiem. Chwilami z oddali słychać szum morza. Dzień jest szary, siąpiący deszcz rozprasza biesiadników. Tylko ślepy akordeonista z uporem gra dalej. Gradisca płacze. Daleko szukać tutaj weselnego nastroju;
- Żegnanie zimy i wesele to obrzędy tradycyjne, odwieczne, związane z początkiem nowego życia, nadzieją przyszłości. U Felliniego towarzyszy im aura dezintegracji. Wesele następuje bezpośrednio po pogrzebie matki Titty. Obydwie ceremonie dopełniają się. W życiu Titty dobiegła kresu pewna epoka. Odeszły dwie kobiety jego dzieciństwa: uosobienie bezpiecznej opiekuńczości i mit kobiecości, przedmiot westchnień, wcielenie piękna i tajemnicy. Przed Tittą otwiera się droga w bolesną dorosłość;
- W „Amarcordzie” wszyscy uciekają przed dorosłością, przed koniecznością odpowiedzialności. Gradisca zachowuje się jak mała dziewczynka. Pataca pozostaje wiecznym dzieckiem uczepionym spódnicy siostry. Ojciec Titty ma kompletnie infantylne reakcje;
- Dzieciństwo w „Amarcordzie” nie jest krainą niewinności, sentymentalnych wspomnień. Zmiany punktu widzenia, obecność kilku narratorów tworzą emocjonalny dystans. Nie ma tutaj postaci prowadzącej, organizującej materię filmu. Brakuje również postaci, z którą widz by się uczuciowo identyfikował, która wzbudzałaby jego pozytywne emocje.

Fundamentalne przesłanie „Amarcordu”:
- wędrówka;
- inicjacja;
- dojrzewanie;
- nadzieja przemiany, odrodzenia.